Wat zijn mist en nevel?
Mist en nevel zijn atmosferische verschijnselen die vaak met elkaar verward worden. Beide ontstaan door waterdamp in de lucht die condenseert tot fijne waterdruppeltjes, waardoor zicht verminderd wordt. Ondanks deze overeenkomst zijn er belangrijke verschillen die bepalen of we spreken van mist of nevel. Deze verschillen zijn voornamelijk gebaseerd op zichtbaarheid en concentratie van de waterdruppels.
Het zicht als bepalende factor
Het belangrijkste verschil tussen mist en nevel is het zicht. Bij mist is het zicht ernstig beperkt. Volgens de definitie van het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) spreek je van mist wanneer het zicht minder dan 1.000 meter bedraagt. Is het zicht tussen de 1.000 en 2.000 meter, dan is er sprake van nevel.
Deze afstand is van belang voor onder andere verkeer, luchtvaart en scheepvaart en wordt daarom ook standaard gemeten op meteorologische stations. Mist vormt hierdoor vaak een groter gevaar op de weg dan nevel.
Wanneer komt mist of nevel het vaakst voor?
Mist en nevel komen meestal voor bij windstil of zwak windig weer, in de ochtend of avonduren. Vooral in het najaar en de winter is de kans groot dat je hiermee te maken krijgt. De reden hiervoor is dat de temperatuur ’s nachts snel daalt, waardoor warmere vochtige lucht condenseert en er gemakkelijker mist of nevel ontstaat.
Vlakbij wateroppervlakken zoals rivieren, meren en zeeën is de kans op mist vaak groter. Dit komt omdat het vochtgehalte in de lucht hier hoger is. Ook in dalen of laaggelegen gebieden blijft vochtige lucht langer hangen, wat de vorming van mist bevordert.
Verschillende soorten mist
Grondmist
Grondmist is een type mist dat slechts enkele meters boven de grond hangt. Deze bevindt zich meestal net boven grasvelden of wegen. Hoewel het zicht op ooghoogte relatief goed kan zijn, kan het voor bestuurders op de weg toch gevaarlijk zijn door de verminderde zichtbaarheid op wegmarkeringen.
Stralingsmist
Deze vorm van mist ontstaat op heldere, koude nachten wanneer warmte van het aardoppervlak de atmosfeer verlaat. Daardoor daalt de temperatuur van lucht dichtbij de grond tot het dauwpunt, wat leidt tot condensatie en dus mist.
Advectiemist
Als warme, vochtige lucht over een kouder oppervlak stroomt, kan ook advectiemist ontstaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld vaak aan de kust wanneer warme zeelucht over een koudere landmassa komt.
Waarom dit onderscheid belangrijk is
Het verschil tussen mist en nevel is niet alleen een kwestie van taal of definitie. Voor weggebruikers, scheepskapiteins en luchtverkeersleiders betekenen deze termen verschillende niveaus van zichtbaarheid en dus ook verschillende veiligheidsmaatregelen. Ook voor weersvoorspellingen is het belangrijk om nauwkeurige benamingen te gebruiken, zodat mensen zich goed kunnen voorbereiden op mogelijke risico’s.
