Wat bedoelen we met informatieverslaving
We hebben nog nooit zoveel informatie binnen handbereik gehad als nu. Nieuwsapps, sociale media, podcasts, video’s en eindeloze zoekresultaten. Veel mensen noemen het gewoon nieuwsgierig zijn, maar soms gaat het verder dan dat. Dan spreken we van een informatieverslaving: de drang om continu nieuwe prikkels, berichten en feiten tot je te nemen, zonder dat het echt iets toevoegt aan je leven.
Een informatieverslaving draait niet alleen om hoeveel je leest of kijkt, maar vooral om de onrust die je voelt als je even geen informatie kunt consumeren. Het gaat om het steeds weer openen van je telefoon, het doorklikken naar het volgende artikel en het gevoel dat je iets mist wanneer je offline bent.
Signalen dat je mogelijk informatieverslaafd bent
Steeds weer gedachteloos je telefoon pakken
Een belangrijk signaal is het automatische grijpen naar je telefoon, tablet of laptop. Je opent een nieuwsapp, scrolt door tijdlijnen of zoekt willekeurig iets op, zonder dat je vooraf een duidelijk doel hebt. Vaak merk je pas na tien of twintig minuten dat je eigenlijk niets concreets hebt gedaan.
Moeite met focussen op één taak
Mensen met een informatieverslaving merken dat hun concentratie sneller versnippert. Je begint aan een taak, maar al snel komt de neiging om “heel even” het nieuws te checken of een zoekterm in te typen. Die korte onderbreking groeit dan uit tot een hele reeks nieuwe prikkels.
Onrust als je even offline bent
Een ander teken is onrust of zelfs lichte paniek wanneer je geen internetverbinding hebt of je telefoon niet bij je hebt. Je bent bang iets belangrijks, grappigs of handigs te missen. Niet weten wat er speelt, voelt dan ongemakkelijk of leeg.
Veel weten, maar weinig toepassen
Je leest tips, how-to-artikelen en achtergrondverhalen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Toch verandert er in de praktijk weinig. Je verzamelt kennis, maar gebruikt die kennis nauwelijks. De informatie geeft vooral een kort gevoel van voldoening, waarna je weer op zoek gaat naar het volgende stukje.
Waarom informatieverslaving zo aantrekkelijk is
Altijd een klein beloningsmoment
Elke keer dat je iets nieuws leest of een notificatie ziet, krijg je een mini-beloningsprikkel in je brein. Dat voelt prettig en zorgt ervoor dat je dat gedrag wilt herhalen. De stap om nóg een artikel aan te klikken is dan heel klein.
Het gevoel niets te willen missen
In een wereld waarin alles snel verandert, lijkt het alsof je voortdurend moet bijblijven. Dat kan de druk vergroten om nieuws, trends en meningen te volgen, zelfs als ze eigenlijk weinig invloed hebben op jouw dagelijks leven.
Hoe je bewuster met informatie omgaat
Stel grenzen aan je informatiestromen
Een praktische stap is bewust kiezen welke bronnen je volgt. Beperk het aantal nieuwsapps en accounts dat je dagelijks bekijkt en plan vaste momenten waarop je informatie consumeert. Hiermee voorkom je dat je de hele dag door kleine beetjes prikkels binnenkrijgt.
Kies vaker voor diepgang in plaats van eindeloos scrollen
In plaats van tien korte berichten te lezen over totaal verschillende onderwerpen, kun je ervoor kiezen één langer, goed onderbouwd artikel te lezen. Zo haal je meer waarde uit de tijd die je toch al online bent, en train je tegelijk je concentratie.
