Wat is geeuwen precies?
Geeuwen is een reflex waarbij je diep inademt, je mond wijd open doet en vaak je ogen sluit. Het wordt vaak geassocieerd met vermoeidheid, verveling of slaperigheid. Toch is het exacte doel van geeuwen nog altijd onderwerp van onderzoek. Sommige wetenschappers vermoeden dat het lichaam via geeuwen probeert af te koelen of alertheid te verbeteren.
Waarom is geeuwen besmettelijk?
De kracht van spiegelneuronen
Het fenomeen dat iemand begint te geeuwen wanneer hij of zij iemand anders ziet of hoort geeuwen, noemen we ‘aanstekelijk geeuwen’. Deze reactie wordt gelinkt aan spiegelneuronen in onze hersenen. Deze speciale zenuwcellen zorgen ervoor dat we gedrag van anderen kunnen nabootsen. Ze spelen een rol bij empathie en sociale verbondenheid. Aanstekelijk geeuwen komt dan ook vaker voor tussen mensen die een sterke band met elkaar hebben, zoals familie of goede vrienden.
Geeuwen als sociaal gedrag
Geeuwen wordt ook gezien als sociaal gedrag, vergelijkbaar met lachen of huilen. In groepen zou het kunnen helpen bij het synchroniseren van gedrag. Denk hierbij aan een groep mensen die gaan slapen of juist actiever moeten worden. Door samen te geeuwen wordt een soort groepsgevoel gecreëerd, wat evolutionair gezien voordelen kan hebben gehad.
Geeuwen bij dieren
Niet alleen mensen geeuwen. Ook dieren zoals honden, katten, apen en zelfs vogels doen het. Bij sommige diersoorten, zoals chimpansees, is vastgesteld dat aanstekelijk geeuwen ook daar voorkomt. Dit wijst erop dat empathie bij deze dieren eveneens aanwezig is, en dat sociale verbondenheid mogelijk al vroeg in de evolutie een belangrijke rol speelde.
Wanneer geeuwen iets anders betekent
In zeldzame gevallen kan overmatig geeuwen wijzen op medische problemen. Het kan samenhangen met slaapstoornissen zoals apneu, of neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose of de ziekte van Parkinson. Geeuwen kan ook een reactie zijn op stress of angst. Als je voortdurend moet geeuwen zonder duidelijke oorzaak, is het verstandig om dit met een arts te bespreken.
Kan je het tegenhouden?
Hoewel het mogelijk is om een geeuw tegen te houden of te onderdrukken, kost dit vaak moeite. Het lichaam heeft een natuurlijke neiging tot geeuwen en zal dit uiteindelijk toch willen doen. Het proberen te onderdrukken kan leiden tot een serie half-afgemaakte geeuwen, wat minder bevredigend voelt dan één diepe, volledige geeuw.
Wat zegt de wetenschap nog meer?
Hoewel er veel theorieën bestaan over geeuwen en waarom het aanstekelijk werkt, bestaat er nog geen wetenschappelijke consensus. Er worden voortdurend nieuwe studies uitgevoerd die gebruik maken van technologie zoals hersenscans om verder inzicht te krijgen. Toch blijft het exacte mechanisme achter aanstekelijk geeuwen grotendeels een mysterie.
