Wat zijn nanoplastics?
Nanoplastics zijn microscopisch kleine deeltjes plastic die ontstaan door de afbraak van grotere stukken plastic. Ze zijn kleiner dan 1 micrometer en kunnen daardoor gemakkelijk in het milieu en zelfs in levende organismen terechtkomen. Deze deeltjes zijn tegenwoordig overal te vinden, van de diepzee tot in ons drinkwater. Door hun kleine formaat worden nanoplastics steeds meer onderzocht door wetenschappers, vooral vanwege de mogelijke impact op onze gezondheid.
Hoe komen nanoplastics in ons lichaam terecht?
De voornaamste manier waarop nanoplastics het menselijk lichaam binnendringen is via voedsel, drinkwater en de lucht die we inademen. Veel vis en schaaldieren bevatten minuscule plasticdeeltjes omdat zij zelf in vervuild water leven. Daarnaast worden veel producten verpakt in plastic, waardoor er ook via voedselopslag contaminatie kan ontstaan. Inhaling van nanoplastics is mogelijk via stofdeeltjes in huis of onderweg, vooral in grote steden waar veel plastic afval aanwezig is.
Effecten van nanoplastics op onze gezondheid
Op cellulair niveau
Studies tonen aan dat nanoplastics zich kunnen ophopen in menselijke cellen en daar tot ontstekingsreacties kunnen leiden. Op cellulair niveau verstoren ze de normale werking van membranen en kunnen ze zelfs de genetische informatie in cellen beïnvloeden. Dit kan op de lange termijn leiden tot schade aan weefsels en organen.
Hersenen en neurologische effecten
Er bestaat groeiend bewijs dat nanoplastics via de bloed-hersenbarrière het brein kunnen bereiken. Dit roept vragen op over mogelijke neurologische aandoeningen die verband houden met blootstelling aan plasticdeeltjes. Dierproeven wijzen uit dat langdurige blootstelling leidt tot gedragsveranderingen, hoewel verder onderzoek nodig is om dit bij mensen te bevestigen.
Kunnen we nanoplastics vermijden?
Volledig vermijden is op dit moment vrijwel onmogelijk, maar er zijn wel maatregelen die je kunt nemen om blootstelling te verminderen. Kies bijvoorbeeld voor glas in plaats van plastic verpakkingen en vermijd het gebruik van plastic flessen, vooral bij warm weer. Filter je drinkwater waar mogelijk en houd je leefomgeving schoon om luchtvervuiling binnenshuis te beperken.
De toekomst van plasticgebruik
Nu de impact van micro- en nanoplastics op gezondheid en milieu steeds duidelijker wordt, groeit de druk op overheden en bedrijven om duurzamere alternatieven te ontwikkelen. Er wordt gewerkt aan biologisch afbreekbare kunststoffen en nieuwe filtersystemen voor waterzuivering. In 2025 zien we al de eerste toepassingen daarvan, maar verdere stappen zijn noodzakelijk om de toename van nanoplastics daadwerkelijk tegen te gaan.
