Wat is doomscrollen precies
Doomscrollen is het eindeloos blijven scrollen door negatief of zorgelijk nieuws, vaak op je telefoon. Je weet dat het je onrustig maakt, maar toch ga je door naar het volgende bericht, en daarna nog één. Dit gebeurt meestal laat op de avond op de bank of in bed, wanneer je eigenlijk zou moeten ontspannen.
Het begrip is relatief nieuw, maar het gedrag zelf komt veel voor. Nieuwsapps, sociale media en pushberichten maken het makkelijk om zonder pauze door te blijven lezen. Omdat het om uiteenlopende onderwerpen gaat, van politiek tot gezondheid en rampen, voelt het alsof je altijd iets belangrijks kunt missen als je stopt.
Waarom blijven we doomscrollen
Ons brein is gevoelig voor slecht nieuws. Negatieve informatie valt sterker op dan neutraal of positief nieuws. Dit is een oud overlevingsmechanisme: gevaar herkennen was vroeger letterlijk van levensbelang. Online werkt dat mechanisme nog steeds, maar nu zonder duidelijke grens.
Platforms spelen daar handig op in. Algoritmes laten je vooral zien waar je eerder op hebt geklikt. Lees je een paar zorgelijke nieuwsberichten, dan volgen er al snel meer vergelijkbare artikelen. Zo kom je in een spiraal terecht van vergelijkbare, vaak sombere onderwerpen.
Het effect op je stemming
Langdurig doomscrollen kan zorgen voor somberheid, piekeren en een gevoel van machteloosheid. Je krijgt voortdurend prikkels, maar lost in het dagelijks leven weinig concreets op. Dat contrast maakt dat je je opgejaagd en toch passief kunt voelen. Zeker bij mensen die al gevoelig zijn voor stress kan dit de spanning merkbaar verhogen.
Signalen dat jij aan het doomscrollen bent
Een eerste signaal is dat je tijdsbesef verdwijnt. Je kijkt even op je telefoon en schrikt als er ineens een half uur voorbij is. Ook kun je merken dat je na het lezen van nieuws nerveuzer of somberder bent dan daarvoor. Slaap je slechter sinds je vaker nieuws leest in bed, dan is dat ook een duidelijke aanwijzing.
Een ander signaal is dat je meerdere keren per dag automatisch nieuwsapps of sociale media opent, zonder dat je echt weet wat je zoekt. Het gaat dan niet meer om gericht iets opzoeken, maar om een gewoonte die uit zichzelf blijft doorgaan.
Praktische manieren om met doomscrollen te stoppen
Helemaal geen nieuws meer volgen is voor de meeste mensen niet realistisch of wenselijk. Wel kun je duidelijke grenzen aanbrengen. Een eenvoudige stap is vaste nieuwsblokken in te plannen, bijvoorbeeld één keer in de ochtend en één keer in de vroege avond. Buiten die momenten open je bewust geen nieuwsapps.
Leg je telefoon minstens een uur voor het slapengaan buiten bereik, bijvoorbeeld in de woonkamer. Gebruik een gewone wekker in plaats van je telefoon als alarm. Zo voorkom je dat je in bed toch nog begint te scrollen.
Bewuster kiezen wat je leest
In plaats van willekeurig door tijdlijnen te scrollen, kun je kiezen voor een paar betrouwbare nieuwsbronnen die je gericht bezoekt. Je bepaalt dan zelf wat je leest, in plaats van dat een algoritme dat voor je bepaalt. Probeer ook af en toe bewust positieve of oplossingsgerichte artikelen te kiezen, zodat je beeld van de wereld minder eenzijdig somber wordt.
Door nieuwsconsumptie bewuster in te richten, houd je ruimte over voor andere informatieve en uiteenlopende onderwerpen die je juist inspireren of nieuwsgierig maken, in plaats van alleen maar onrustig.
